Hoe werkt ventilatie?
Het ventileren van de woning zorgt ervoor dat vervuilde binnenlucht het huis verlaat, terwijl verse buitenlucht wordt toegevoerd. Door de jaren heen zijn er verschillende manieren ontstaan om deze luchtstromen in de woning voor elkaar te krijgen. De kern blijft wel dat waar lucht wordt afgevoerd, en ook weer verse lucht toegevoerd moet worden om zo een gezonde binnenluchtkwaliteit te garanderen.
Lokale ventilatie
In woningen waar geen centraal woonhuisventilatiesysteem aanwezig is, worden ‘lokale’ ventilatie-oplossingen voor 1 ruimte toegepast. Denk hierbij aan een ventilator voor het toilet en/of de badkamer. De ventilator die wordt toegepast, zorgt ervoor dat de ruimte wordt geventileerd en heeft vaak een kort kanaal naar buiten toe. Via de kier onder de deur van het toilet en/of de badkamer wordt weer lucht toegevoerd. Zie hier ook het belang van deze kier. De kier onder de deur moet 1 tot 2 centimeter hoog zijn. Wanneer deze ruimte er niet is, bijvoorbeeld wanneer een vloer te hoog ligt, dan is er slechte tot geen ventilatie mogelijk. Dit omdat de lucht uit een luchtdichte ruimte niet kan worden onttrokken door het ventilatiesysteem. Belang van een kier onder de deur bij ventilatie.
Centrale woonhuisventilatie
Vanaf de jaren ‘70 zijn de woningen in Nederland voorzien van een zogenoemd centraal woonhuisventilatiesysteem. Luchtkanalen die door het huis lopen, zorgen ervoor dat niet één ruimte geventileerd wordt, maar het hele huis. Hierbij maken we onderscheid tussen meerdere ventilatietypes. Het verschil tussen deze types zit in hoe de lucht wordt toe- en afgevoerd. Bij systeem B wordt de lucht mechanisch toegevoerd en natuurlijk afgevoerd. Dit systeem wordt in het noorden van het land nog wel eens toegepast, maar slechts heel beperkt. Systeem C, waarbij mechanisch wordt afgevoerd en via roosters natuurlijk wordt toegevoerd, is op dit moment het meest gangbare systeem. In de natte ruimtes en keuken wordt vervuilde lucht afgevoerd en via de roosters in de woning wordt verse lucht toegevoerd. Hiermee wordt ook het belang duidelijk om je roosters niet dicht te zetten. Oh ja, en dan is er ook nog systeem A. Dat betreft een woning die natuurlijk geventileerd wordt door alle kieren en gaten in de gevels. Opgewekte warmte in de woning ontsnapt zo weer eenvoudig ontsnapt naar buiten. Dit is niet energiezuinig en daarom is systeem A ook niet meer van deze tijd.
Warmteterugwinning
Systeem D wordt gelukkig wel steeds vaker toegepast. Hierbij wordt geventileerd met behulp van een warmteterugwinunit (WTW-unit). De lucht wordt zowel mechanisch af- als toegevoerd en deze hoeveelheid is perfect in balans. Dit systeem wordt daarom ook wel balansventilatie genoemd. De warmte uit de afgevoerde lucht wordt efficiënt gebruikt om de toegevoerde lucht voor te verwarmen. De voorverwarmde lucht wordt vervolgens op kamertemperatuur en via ventielen in de verblijfsruimtes ingebracht. Dit is niet alleen energiezuinig, maar ook nog eens heel comfortabel. De vervuilde lucht wordt net zoals bij de andere systemen afgezogen vanuit de keuken en natte ruimtes. Vooral in nieuwbouwwoningen is systeem D dé standaard als ventilatiesysteem. In de bestaande bouw moeten voor dit systeem extra toevoerkanalen en ventielen naar de leefruimtes worden aangelegd.
Uitleg systeem C
Uitleg systeem D
Bedienen van de ventilatie
In de basis zijn ventilatiesystemen handmatig te bedienen. De ventilatie kan hoger en lager worden gezet, naar wens van de bewoner en afhankelijk van de situatie. Uit allerlei onderzoeken blijkt dit in de praktijk echter te weinig te gebeuren. Daarom zijn er ook toevoegingen aan het ventilatiesysteem mogelijk, waarbij automatisch de ventilatie hoger of lager wordt gezet. Denk hierbij aan een CO2-sensor in de woonkamer, die ervoor zorgt dat de ventilatie wordt verhoogd bij bezoek, omdat dan meer CO2 wordt waargenomen. Maar ook aan een vochtsensor, die bij een sterke relatieve luchtvochtigheidsstijging weet dat er bijvoorbeeld gedoucht wordt en hierop anticipeert. Hiermee worden bewoners geholpen om hun woning goed geventileerd te houden.
Doe de checklist
Heeft u in uw woning een gezond en comfortabel binnenklimaat?