Locatie: Arnhem
Aantal wooneenheden: 281
Ambitieniveau: Energielabel A++
Type product: Water/water warmtepomp
Type project: Transformatie
Type woning: Hoogbouw
Aanleiding
Het voormalig hoofdkantoor van ING in Arnhem, dat dateert uit 1968, is in opdracht van projectontwikkelaar Borghese Real Estate getransformeerd tot een aantrekkelijk, modern en zeer duurzaam woongebouw: High Park. Het oorspronkelijke hoofdgebouw (Kruisgebouw) aan de Velperweg biedt plaats aan 12 woonlagen met in totaal 281 appartementen, met een grandioos uitzicht over de stad. Een warmtekoudeopslag en warmtepompen garanderen een comfortabel binnenklimaat tegen lage energietarieven.
Ambitieniveau
“Net als in ons eigen kantoor, waar we sinds de zomer van 2018 gevestigd zijn en dat beschikt over een BREEAM-NL Outstanding en WELL-Gold certificering, vinden wij het belangrijk dat opdrachtgevers gezond en comfortabel kunnen werken én wonen in een duurzame omgeving. Deze duurzaamheid zit hem niet alleen in hergebruik van bouwmaterialen, duurzaam transport en optimaal ruimtegebruik, maar ook in slimme installaties en technieken waardoor energieverbruiken tot een minimum worden beperkt. Hergebruik van bestaand vastgoed, zoals in project High Park, sluit hier uitstekend op aan”, vertelt Henk Zweepe, Projectmanager bij Borghese. “Wij hebben het voormalige ING-kantoor teruggebracht naar zijn essentie, met genereuze ruimtes, hoge plafonds en bijzondere detailleringen. Ook is een deel van het gebouw circulair gesloopt. Daarmee hebben we openbare ruimte teruggegeven aan de omgeving en ontstond voldoende ruimte voor balkons, terrassen en zelfs een groot landschapspark. Bovendien komt het hoofdgebouw zo nog beter tot zijn recht. Om het gebouw naar de 21e eeuw te tillen, is een volledig nieuwe schil aangebracht. Ook is het Kruisgebouw van het gas gehaald.”
Werkwijze
Aan de basis van de energievoorziening van High Park ligt een duurzaam en collectief energieopwekkingssysteem, dat bestaat uit een WKO, een uitgebreid leidingnetwerk en 281 individuele warmtepompen. Eigenaar en exploitant van de installatie is Eteck. Croonwolter&dros heeft het energieopwekkingssysteem namens Eteck geëngineerd en gerealiseerd. Daarbij is gebruik gemaakt van het bestaande WKO-systeem uit de jaren ’90, met twee koude bronnen op het eigen terrein en twee warme bronnen verderop in de wijk. “In de voorbereidende fase hebben we nauw contact gehad met warmtepompleverancier Itho Daalderop om het installatie-ontwerp te optimaliseren en levertijden en -hoeveelheden af te stemmen”, vertelt Technisch Specialist Systeemontwerp Marco Brouwer. Om de warmtepompen perfect aan te kunnen sluiten op de woninginstallaties, zijn tevens regelmatige afstemmingsoverleggen gevoerd met Van Losser Installaties, dat verantwoordelijk was voor de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties in het Kruisgebouw.
Gekozen oplossing
De keuze voor de WPU 5G warmtepompen in High Park was een logische, volgens Ruud Dorlandt, Teamleider Projectmanagement bij Eteck. “Onder andere vanwege de gunstige prijs-kwaliteitverhouding, het geringe vloeroppervlak van 60x60 cm én de uitstekende specificaties. De inmiddels vijfde generatie warmtepomp heeft een extreem hoog rendement voor verwarming, koeling en warmtapwaterbereiding.” Maarten Pels, Projectadviseur bij Itho Daalderop: “Uniek aan de WPU 5G is dat zij warm water kan bereiden tijdens het koelen van de woning. Dit resulteert in een ongeëvenaard hoog rendement. Daarnaast is er meer flexibiliteit op het gebied van verwarmen en koelen dan bij bijvoorbeeld blokverwarming. Hierdoor kunnen bewoners het hele jaar door profiteren van een aangenaam binnenklimaat.” Het warme tapwater wordt gebufferd in voorraadvaten van 150 of 200 liter, vertelt hij. “Doordat het tapwater direct vanuit de warmtepomp wordt verwarmd, is een spiraal in het vat niet nodig. Dit heeft als voordeel dat er veel meer warm tapwater beschikbaar is. Bovendien wordt op elke plek in het vat de ingestelde temperatuur van 58,5°C bereikt. Hierdoor is de aftapbaarheid van het voorraadvat veel hoger.” Eenmaal per week wordt het warme water opgewarmd tot boven de 60°C, waardoor bewonerscomfort en (legionella)veiligheid uitstekend hand in hand gaan.
Als afgiftesysteem in de woningen is gekozen voor vloerverwarming en vloerkoeling, waarbij een Itho Daalderop Spider ruimtethermostaat in combinatie met een Autotemp Spider systeem voor de bediening per ruimte zorgt.
Verloop project
De transformatie van het voormalige ING hoofdkantoor tot High Park is in juli 2018 gestart, met de sloop van de lagere bijgebouwen. Op 31 mei 2021 is de kollossale en volledig gasloze transformatie opgeleverd.
Projectpartners
Project High Park betreft een ontwikkeling van Borghese Real Estate. Eigenaar en exploitant van de WKO-installatie is Eteck. Croonwolter&dros heeft het energieopwekkingssysteem namens Eteck geëngineerd en gerealiseerd, terwijl Van Losser Installaties verantwoordelijk was voor de werktuigbouwkundige en elektrotechnische installaties in het Kruisgebouw.